Öncelikle kesin bir şekilde belirtmeliyim ki, milli parklarda, doğal sit alanlarında, kent ormanlarında ve gerek duyulduğunda valilik kararıyla belirlenen ormanlarda kamp ateşi yakmak kesinlikle yasaktır. Burada bahsedeceklerimiz olağanüstü durumlarda, hayatta kalma ihtiyacı doğduğunda yakılacak ateşlerdir. Öncelikle kampçı, piknikçi, trekkingci arkadaşların yemek yapmak için kamp tipi bir gaz ocağı edinmeleri, ısınma ihtiyacı içinse kamp tipi şöminelerden edinmeleri şiddetle tavsiye edilir.
Önce Gerekli Uyarılar 🙂
Ateş bir eğlence aracı değildir. Kontrol edilemeyecek hiçbir ateşin yakılmaması tavsiye edilir. Milli parklarımız, ciddi uğraşlarla ve tüm zorluklara rağmen cumhuriyet döneminden bu yana devlet eliyle oluşturulmuş en büyük ormanlardır. Bu çalışmalar esnasında ama keşiflerde, ama orman yangınlarında, ama ıslah çalışmaları esnasında, hayatlarını kaybeden tüm ormancı şehitlerimizi saygı ve rahmetle anmak istiyorum.
Ateş yeri seçimi, kamp yeri seçiminin bir parçasıdır. Kamp yerindeki gibi hâkim rüzgârlar önemli bir faktördür. Kamp yerini belirleme konusunda bunu örneklendirerek anlatmıştık. Okumadıysanız buraya tıklayarak okumanızı öneririm. Rüzgâr şiddeti ateşinizin sağlıklı olabilmesi için önemlidir. Hafif de olsa rüzgârın şiddetlenebileceğini ve sakince yanan ateşinizi bir anda cehenneme çevirebileceğini unutmamakta fayda vardır. Bu sebeple kamp ateşi yaktığınız yer çadırınızdan da uzakta olmalıdır.
Hiçbir mevsimde ağaç altlarında ateş yakmayın. Kar altında iken ateş dallardaki karı gevşetir ve kar yığını ateş üzerine düşerek sönmesine sebep olur. Yaz ve bahar aylarında ateşin ısısı dalları yalayarak ağacın o bölümünün hasar görmesine sebep olur. Ayrıca yaktığımız yerin altını görmediğimizden geçmekte olan kökler ısıdan etkilenerek ölecek ve hatta tutuşarak (çam gibi reçineli ağaçlarda) içeriden yanmaya devam ederek günler sonra bir yangına sebebiyet verebilecektir.
Yeri belirledikten sonra yapmamız gereken, ateş yakılacak yerdeki ölü doku (yaprak, ot ve dal gibi çürümüş, kolay tutuşabilecek her şey) temizlenmeli ve ateşin sıçramayacağı bir uzaklığa atılmalıdır. Eğer bu örtü temizlenemeyecek gibiyse mutlaka çukur kazılarak, ateş içinde yakılmalıdır.
Yakılacak materyali nasıl seçeriz?
Burada öncelikle bilinmesi gereken ateşin hangi amaçla yakılacağıdır. Küçük bir yemek ateşi için ihtiyacınız olan küçük dal parçalarını civarınızdan bulmanız çok kolay olacaktır. Ancak yağmurlu, karlı bir havada kuru ve kolay yanacak materyal bulmak tecrübe işidir. Öncelikle bir ayrımın üzerine basa basa belirtmek isterim. Yaş ve ıslak odun iki ayrı üründür. Yaş odun yeni kesilmiş içinde hala yaşamsal sıvıların bulunduğu materyaldir. Çok zor tutuşur ve çok zor yanar. Yanışı dumanlı ve hafif olacaktır. Ancak kuvvetli bir ateşte ya da bolca kuru materyal arasında yakılabilir.
Ancak mesela zeytin dalları ve yaprakları yaşta olsalar, ıslakta olsalar kolay tutuşup yanabilirler. Islak odun ise uzun süre önce kesilmiş ama doğal etkiler sebebiyle ıslanmış odundur. Kurutulabildiğinde hızla kuruyacak ve yanmaya geçecektir. Zor tutuşur ama tutuştuğunda yanmakta sorun yaşamaz. Dumanı daha hafif ve daha az göz yakıcıdır. Olabildiğince küçük parçalara bölmek gerekir. Kuvvetli ateşin etrafında bir süre kurutulduğunda gayet kullanışlı olacaktır.
Kuru materyal en yağışlı havada bile bulunabilir. Bakmayı bilmek gerek. Size bir ipucu vereyim. Özellikle ülkemizde çok bulunan meşe palamudu, piren, sarıdiken vs. gibi çalı türlerinin diplerinde her zaman kurumuş materyal bulunabilmektedir. Tutuşturma malzemesi olarak kurumuş otların en üstteki bölümleri hemen yağmur sonrası ıslaklığı süzülerek tutuşturacak duruma gelebilmektedir.
Kamp Ateşi İçin Yer Hazırlıkları
Yerimizi seçtik, materyal topladık ateş yakmaya hazırız. Eğer sakin ve açıklık bir yerdeyseniz mutlaka taşlardan bir ocak oluşturulmalıdır. Ocak taşlarının sık mı yoksa boşluklardan oluşan bir yapıda mı olacağını bölgede oluşan rüzgârlar belirleyecektir. Eğer esintisiz bir yerde iseniz taşlar arasında hava girebilecek boşluklar bırakmanız gerekecektir. Yok, rüzgârlı bir sahadaysanız bu boşlukların olabildiğince olmamasına dikkat etmek gerekmektedir. Taş aralarından ocağa giren rüzgâr ateşi körükleyecek ve istenmeyen bir hızla yanacaktır. Böylece ateşiniz çabuk bitecek istenen fayda görülemeyecektir. Ayrıca ocakta ısınan taşlar ısının uzun süre yayılmaya devam etmesini sağlayacaktır.
Aşırı rüzgâr altında ateş yakmanız gerekiyorsa mutlaka yere bir çukur kazarak ateş yakınız. Rüzgarlı ve aşırı sıcak havalarda, patlayarak yanan çam kozalağı gibi, zeytin yaprağı gibi, delice armut ya da ahlat gibi yaprağı yandıktan sonra uçuşan materyallerden de uzak durulmasını şiddetle tavsiye ediyorum.
Sıra ateşimizde!
Sonunda ocağımızda tamam olduğuna göre yakalım artık. Sakin havalarda sıralı yakım tavsiye ediyorum. Yani, önce tutuşturmalıklar ve ince dallar ile yakılmaya başlanmalı, ateş belli bir güce geldikten sonra kalın dallar atılmalıdır. yani her attığınz tutuştuktan sonra daha kalını ateşe eklenmelidir.Yoksa bol bol üflemeniz, yellemeniz ve ocak içine oksijen girmesini sağlamanız gerekecektir. Şunu asla unutmayınız yanan odun değil odunun içinden buharlaşan yanıcı gazlardır. Onun için her odun yanar ama gerekli ısılara ulaşabilirseniz.
Rüzgârlı bir havada bu işlem tam tersinedir. Bu durumlarda yığma ateş yöntemi kullanılmalıdır. Sırasıyla tutuşturmalıklar, üzerine ince dallar, üzerine kalın dallar, üzerine odunlar üst üste yığılmalı ve bir kerede tutuşturulmalıdır. Çünkü rüzgâr ateşi körükleyecek ve istenen ısı oluşmadan diğerlerinin yanarak uçuşmasına sebep olacaktır. Hepsi aynı anda konulmalı ve yakılmalıdır.
Ateş oksijensiz olmaz, yanıcılar kadar yakıcılara da ihtiyacınız olduğunu unutmayınız. Rüzgarı her zaman için ayarlayarak kontrollü kullanınız. Tabiidir ki, böyle bir eylemi sözcüklere dökebilmek çok zor. Onun için bilen bir kişinin yanında bu tür eğitimlerin alınmasında fayda görüyorum.
Yangınsız bir kamp ateşi ve güvenli kamplar diliyorum hepimiz için. Sevgiyle
Fatih Mir Aytürk – Gezmenin Karavancası
