Milli parklar kanunda da belirtildiği gibi, bilimsel ve estetik bakımdan, milli ve milletlerarası ender bulunan tabii ve kültürel kaynak değerleri ile koruma, dinlenme ve turizm alanlarına sahip tabiat parçalarıdır. Ülkemizdeki her bir milli parkın kendine has güzellikleri olsa da biz Türkiye Milli Parklar listesinden 8 tanesini sizin için ayrıca seçip yazdık.
1- İğneada Longoz Ormanları Milli Parkı
Subasar olarak da bilinen Longoz Ormanları nadir ekosistemlerden biridir. Dünya üzerinde Amazon, Kongo Havzası ve ülkemizde İğneada ‘da bulunuyor. Istranca Dağları’ndan Karadeniz kıyılarına doğru yol alan derelerin getirdiği alüvyonların birikip mevsimsel olarak sular altında kalması sonrasında iğneada longoz ormanları oluşmuştur. 2007 yılında resmi olarak Milli Park ilan edilen iğneada longozu, Türkiye’deki 453 kuş çeşidinden 258ini barındırmakta ve Bern Sözleşmesi kriterlerine göre İğneada ‘daki 184 kuş türü korunması gereken türler arasındadır.
İnce kum sahillere sahip olan İğneada Milli Parkı, ormanlarıyla, gölleriyle ve dereleriyle birlikte yalancı cennettir. Bulgaristan sınırı üzerinde olan milli park Karadeniz kıyımızda yer alıp yaklaşık olarak 3155 hektarlık bir alan kaplamaktadır. Alan iki parçadan oluşmakta ve ortasında ikiye bölen İğneada Belde merkezi bulunmaktadır. Milli Parkın güney bölgesi Saka Gölü, Deniz Gölü, Hamam Gölü, Pedina Gölü, Mert Gölü ve ormanlık alandan oluşurken, kuzey bölgesi Erikli Gölü ve bölgeyi oluşturan sazlık ve longoz ormanlarını barındırmaktadır.
Kırklareli merkezine 97, İstanbul’a ise 237 km mesafede bulunan İğneada Longoz Ormanları Milli Parkı, kamp etkinlikleri, kuş gözlemi, bisiklet turu, trekking, fotosafari için harika imkan sağlıyor. Bununla birlikte kano aktivitesini iğneada turunuza dahil etmeyi kesinlikle ihmal etmeyin.
2- Küre Dağları Milli Parkı
Pek yakında kamp alanı ile de hizmet vermeye başlayan Küre Dağları Milli Parkı Kastamonu ile Bartın il sınırları içinde kalmaktadır. 19 yıllık bir milli park geçmişi olan Küre Dağları Milli Parkı 2000 yılında bu ünvana kavuşmuştur.
WWF Küre Dağları Milli Parkını dünya çapında belirlemiş olduğu 200 ekolojik doğa koruma bölgesi arasına almıştır. Milli park sınırları içerisinde 157 endemik bitki türü ve 59 bitki saksonu bulunmaktadır.
Küre dağlarının eski adı İsfendiyar Dağları olarak bilinmektedir. Dünyanın en derin kanyonlarından olan Valla Kanyonu, Ilgarini Mağarası bölgenin jeolojik oluşumları arasında yer alırken 15 metreden dökülerek doğal bir havuz da oluşturan Ilıca Şelalesi gibi doğal güzellikleri de barındırmaktadır. Ayı, kurt, çakal, yaban domuzu, geyik, karaca, sansar, sincap gibi memeliler ve ötücü kuşlar Küre Dağları ‘nın fauna değerlerini oluşturmaktadır. Türkiyedeki 132 memeli türünden 40’ı bu bölgede yaşamını sürdürmektedir.
3- Kaçkar Dağları Milli Parkı
Doğu Karadeniz Bölgesi içerisinde yer alan Kaçkar Dağları Milli Parkı Rize sınırları içinde olup 1994 yılında milli parklar arasına dahil olmuştur. 52.970 hektarlık alan içerisinde kaleler, köprüler, konaklar ve kaplıca gibi kültürel değerleri barındırır.
Zirveye çıkması 2 saatlik bir zamanı bulan Kaçkar Dağları 4000 metreye yakın yüksekliği ile Karadeniz Bölgesinin en yüksek dağlarıdır. Milli parkı çevreleyen Fırtına Deresi, Hemşin Deresi ve bunlarla birlikte buzul göller ve diğer akarsular ile doğası sizleri kuşkusuz büyüleyecktir. Doğa fotoğrafçılığı tutkunları ve dağcılık, kaya tırmanışı, trekking sevenler için harika imkanları olan Kaçkar Dağları Milli Parkı ‘nda kayak ve rafting gibi sportif faaliyetler için de imkanlar sunmaktadır. Fırtına Deresi uluslararası rafting organizasyonlarına ev sahipliği yapmaktadır.
4- Yedigöller Milli Parkı
Doğa fotoğrafçıları ve kamp etkinlikleri yapanların vazgeçilmez noktalarından birisi olan Yedigöller 1623 hektarlık alan ile 1965 yılında milli park olmuştur. İçinde bulundurduğu ve hatta bir kısmı yeraltından ve üstünden birbirine bağlanan 7 heyelan gölü (Büyükgöl, Kurugöl, Seringöl, Deringöl, Nazlıgöl, Sazlıgöl ve İncegöl) ile bitki çeşitliliği ile kısacası doğası ile sizleri büyüleyecektir.
Her mevsim bir başka güzel olan Yedigöller Milli Parkı özellikle sonbahar aylarında yaprakların da renkleriyle birlikte bir ressamın tablosunu andırır güzelliktedir. Ateşli mangalın yasak olduğu Yedigöller günübirlikçiler, fotoğrafçılar, kampçılar ve trekking sevenler için harika imkanlar sunmaktadır. Yedigöller ziyaretçisi en fazla olan milli parklardan birisidir. Bizim tavsiyemiz hafta sonu değil imkanınız varsa hafta içinde gitmenizi tavsiye ederiz.
5- Munzur Vadisi Milli Parkı
1971 yılında milli parklar arasına katılan Munzur Vadisi Milli Parkını 42.674 hektarlık alanı ve doğasıyla mutlaka gezilip görülmesi gereken milli parklar listemize aldık. Tunceli il sınırları içerisindne olan Munzur Dağları ‘nda Ovacık’tan doğan Munzur Suyu, Fırat Nehri ile birleşmektedir. Ovacık kesiminde Munzur’un iki tarafında artık Türkiye’de oldukça azalmış olan huç ağaçları vardır. Yine Munzur Suyu’nun Tunceliye kadar olan kısmında kırmızı benekli meşhur alabalıkları bulunur.
Denizden yükseliği 2500 metre olan Munzur Vadisi Milli Parkı genel olarak meşe ağaçlarıyla kaplı olup endemik bitki türlerine de ev sahipliği yapmaktadır. Ayı, tilki ve kurt haricinde bölgede yöreye has olarak yaban keçileri, çengel boynuzlu dağ keçileri ile susamuru da bulunmaktadır.
Munzur Dağı ‘nın zirveye yakın bölgelerinde krater gölleri, Mercan Deresi ‘nin vadiye inen yamaçlarında Kırk Merdiven Şelaleleri de görülmesi gereken yerlerdendir.
6- Dilek Yarımadası ve Büyük Menderes Deltası Milli Parkı
Dilek Yarımadası Milli Parkı Aydın ili içerisinde olup Kuşadasına oldukça yakındır. Dilek Yarımadasının 10.985, Büyük Menderes Deltasının ise 16.613 hektarlık alanları yaklaşık 28 bin hektarlık alanı kaplamaktadır. Sırasıyla 1966 ve 1994 yıllarında milli park ilan edilerek listeye dahil olmuşlardır.
Dilek Yarımadası Türkiye’de bulunan en temiz sahillerinden birine sahiptir. Bu temizliği ve doğal sahili ile Dünya üzerinde yaşayan sadece 500 tane kalmış Akdeniz Fokları için de yaşam olanı oluşturmaktadır. Göçmen kuşlar için önemli yaşan alanlarından birisi olan milli park kuş gözlemciliği sevenler için güzel bir alternatiftir. Yazın ziyaretçilerle dolup taşan milli park içerisinde jeep safari, at safari ve çeşitli botanik turları gibi aktiviteler bulunmaktadır. Dilek yarımadası kamp alanı maalesef bulunmamaktadır. Milli Park sınırları içerisinde kamp yapmak yasak olup alternatif olarak milli park girişinden 5-6 km öncesinde kamp yerleri tercih edilebilir.
Dilek Yarımadası Türkiye’deki makilerin en güzel örneklerini barındırmakla birlikte kuzeyinde de Karadeniz florasına ait bitki türleri mevcuttur. Bununla bilikte Büyük Menderes Deltası “A Sınıfı Sulak Alan” olup sadece ulusal değil uluslararası da önem arz etmektedir. İçerdiği çeşitlilik ve nesli tükenme tehlikesi olan canlılar ve endemik bitkilerden dolayı Barselona Konvansiyonu ve Ramsar, Bern, Rio gibi uluslararası antlaşmalar ile koruma altındaki yerlerden birisidir.
7- Kazdağı Milli Parkı
Antik Çağların İda Dağı olarak da bilinen Kaz Dağı Marmaradan Bölgesinden Ege Bölgesine doğru uzanmaktadır. Biga Yarımadası’ndaki en yüksek dağlarından olan Kaz Dağları ‘nın 20.934 hektarlık olanı 1994 yılında milli park olarak geçmektedir. Eski çağlardan bu yana insanların dikkati çeken bir coğrafyası ve doğası olan milli park ilkbahar ve yaz dönemlerinde bolca ziyaretçi çekmektedir.
Sahip olduğu derin vadiler ve kanyonları sayesinde deniz iç bölgelere kadar etkisini göstermektedir.Zengin bitki örtüsü ve endemik türlere sahip olan Kaz Dağları Milli Parkı sahip olduğu oksijen miktarı ile bölgenin adeta akciğeridir. Endemik olarak 40 bitki türü mevcut olsa da Türkiye’de sadece Kaz Dağlarında bulunan ve yetişen 15 bitki çeşidir barındırmaktadır. 10 yıl öncesine kadar bölgede sırtlan ve vaşak görülmüş olsa da artık nesilleri tükenmiştir.
8- Soğuksu Milli Parkı
Soğuksu Milli Parkı Ankara ilinin Kızılcahamam ilçesinde bulunan ve 1186 hektarlık alana yayılarak 1959 yılında Türkiye’nin 3. milli parkı olan bölgedir. İç Anadolunun bozkırının yerini Karadeniz’in sık ormanlığına bırakmaya başladığı yer olan Soğuksu Milli Parkı tam olarak dört çeşit ekosistem barındırmaktadır.
160 çeşit kuş türüne ev sahipliği yapan milli parkın barındırdığı en dikkat çeken kuş türü ise Kara Akbabasıdır. Dünyanın en yırtıcı kuşlarından kabul edilen Kara Akbabası’ndan, Kızılcahamam bölgesinde yaklaşık 6-7 çift bulunmaktadır. Aynı zamanda milli parkın da sembollerindendir.
Jeolojik yapı milli parka da ismini vermiştir. Sıkça souk ve sıcak su kaynaklarına rastlanan bölgede soğuk sular içme suyuyla ünlenirken sıcak sular ise bölgeye turizm değeri katmakta ve kaplıca olarak faydalanılmaktadır. Milli park ve çevresi için sağlık turizminin gelişmesi açısından önemli bir değeri vardır.
Soğuksu Milli Parkı kamp konusuna gelecek olursak her ne kadar daha önceleri kamp yapılabiliyor olsa da sonrası yasaklanmıştır. Trekking, kuş gözlemi, dağcılık faaliyetleri açısından elverişlidir.
Türkiyedeki Milli Parklar ( Tarih Sıralı Tam Liste )
Bütün mevsimlerin en güzel haliyle yaşandığı ülkemizde son olarak Göreme Milli Parkı listeden çıkarıldıktan sonra güncel haliyle 44 milli park bulunmaktadır. Muhteşem bitki örtüleri ve kültürel zenginlikleriyle birlikte birçok canlıya ev sahipliği yapan milli parklar ülke adına önemli bir değerdir. Her ne kadar 8 tanesini listeye almış olsak da birbirinden güzel Türkiye Milli Parklarının tam listesi aşağıdadır.
- Yozgat Çamlığı Milli Parkı – 1958 / Yozgat
- Karatepe Aslantaş Milli Parkı – 1958 / Osmaniye
- Soğuksu Milli Parkı – 1959 / Ankara
- Kuşcenneti Milli Parkı – 1959 / Balıkesir
- Uludağ Milli Parkı – 1961 / Bursa
- Yedigöller Milli Parkı – 1965 / Bolu
- Dilek Yarımadası – Büyük Menderes Deltası Milli Parkı – 1966 / Aydın
- Spil Dağı Milli Parkı – 1968 / Manisa
- Kızıldağ Milli Parkı – 1969 / Isparta
- Güllük Dağı – Termessos Milli Parkı – 1970 / Antalya
- Kovada Gölü Milli Parkı – 1970 / Isparta
- Munzur Vadisi Milli Parkı – 1971 / Tunceli
- Beydağları Sahil Milli Parkı – 1972 / Antalya
- Köprülü Kanyon Milli Parkı – 1973 / Antalya
- Ilgaz Dağı Milli Parkı – 1976 / Kastamonu, Çankırı
- Başkomutan Tarihi Milli Parkı – 1981 / Afyonkarahisar, Kütahya
- Altındere Vadisi Milli Parkı – 1987 / Trabzon
- Boğazköy – Alacahöyük Milli Parkı 1988 / Çorum
- Nemrut Dağı Milli Parkı – 1988 / Adıyaman, Malatya
- Beyşehir Gölü Milli Parkı – 1993 / Konya
- Kazdağı Milli Parkı – 1994 / Balıkesir
- Altınbeşik Mağarası Milli Parkı – 1994 / Antalya
- Hatila Vadisi Milli Parkı – 1994 / Artvin
- Karagöl – Sahara Milli Parkı – 1994 / Artvin
- Kaçkar Dağları Milli Parkı – 1994 / Rize, Artvin
- Aladağlar Milli Parkı – 1995 / Niğde, Adana
- Marmaris Milli Parkı – 1996 / Muğla
- Saklıkent Milli Parkı – 1996 / Muğla, Antalya
- Troya Milli Parkı – 1996 / Çanakkale
- Honaz Dağı Milli Parkı – 1998 / Denizli
- Küre Dağları Milli Parkı – 2000 / Kastamonu, Bartın
- Sarıkamış – Allahuekber Dağları Milli Parkı – 2004 / Kars, Erzurum
- Ağrı Dağı Milli Parkı – 2004 / Ağrı, Iğdır
- Gala Gölü Milli Parkı – 2005 / Edirne
- Sultan Sazlığı Milli Parkı – 2006 / Kayseri
- Tek Tek Dağları Milli Parkı – 2007 / Şanlıurfa
- İğneada Longoz Ormanları Milli Parkı – 2007 / Kırklareli
- Yumurtalık Lagünü Milli Parkı – 2008 / Adana
- Nene Hatun Tarihi Milli Parkı – 2009 / Erzurum
- Sakarya Meydan Muhaberesi Tarihi Milli Parkı – 2015 / Ankara
- Kop Dağı Müdafaası Tarihi Milli Parkı – 2016 / Bayburt, Erzurum
- Malazgirt Meydan Muhaberesi Tarihi Milli Parkı – 2018 / Muş
- İstiklal Yolu Tarihi Milli Parkı – 2018 / Ankara, Çankırı, Kastamonu
- Botan Vadisi Milli Parkı – 2019 / Siirt
Milli Parklar 2019 – İnfografik
Türkiye’nin ilk milli parkı;
Türkiye’nin ilk milli parkı 1958 yılında ilan edilen Yozgat Çamlığı Milli Parkı ‘dır.
Türkiye’nin en büyük milli parkı;
Türkiye’nin en büyük milli parkı 88.014 hektar büyülüğünde olan Ağrı Dağı Milli Parkıdır.
Türkiye’de kaç milli park vardır;
1985’te Dünya Mirasları listesine alınan Göreme Vadisi’nin 30 Ekim 1986’da Bakanlar Kurulu kararı ile milli park ilan edilmesine karar verilmişti. Göreme Milli Parkının 22.10.2019 tarihinde listeden çıkarılmasıyla Türkiye’de 44 milli park bulunmaktadır.
Türkiye’nin son milli parkı;
Türkiye’nin son milli parkı 2019 yılında ilan edilen Botan Vadisi Milli Parkı’dır.
